'Jaarwerk MMXXV' - Het jaarboek over 2025 van de VWS is verschenen!

Kaftontwerp Renaat Ramon - Redactie Koen D'Haene 
en Paul Rigolle  

 

De inhoud van het jaarboek over 2025 
'Jaarwerk MMXXV'
"Voor al wie van boeken en lezen houdt"

* Woord vooraf - Paul Rigolle

* De vloek is gans het volk - Gastcolumn Geert Six

* De zachte kracht van Lara Taveirne 
   Lara Taveirne wint VWS-prijs 2025 - Marieke de Maré

* De dwang om rechtop te staan - Zes West-Vlaamse dichters - Alain  Delmotte

* Een drilboor naar de duistere drijfveren van het menselijk handelen 
Gaston Duribreux’ Tussen duivel en diepzee onder de loep - Stefaan Pennynck

* Strijd voor vrijheid - Over de dichter Kamiel Top - Kathelyn Vervarcke

* Op de toppen van de kunst - 20 jaar lente:  ART 04  en  Toverberg - Renaat Ramon

* Piëdestal - Het mooiste van West-Vlaamse schrijvers dat wij lazen Koen D’haene en Paul Rigolle - Met bijdragen van Dominique Albert Lietaer, Femke Vindevogel, Frederik De Laere, Jonas Bruyneel, Martine Vandermaes, Philippe Cailliau, Jan Stoel en Pierrette Coffrée.

* 10 jaar Jaarwerk - Overzicht en register 2014-2024 - Koen D’haene

* Over de medewerkers aan dit jaarboek

De toespraak van mede-eindredacteur Paul Rigolle bij de voorstelling op vrijdag 21 November 2025.

Goeie avond beste vrienden van het boek en van de literatuur, vrienden van de VWS en van het leven tout court. Goeie avond ook Lara, die we hier straks uitgebreid mogen fêteren en die – ik benijd haar nu al - hier vandaan zal gaan met alweer een prachtige trofee van ons aller Renaat Ramon. Welkom dus! Vanavond heb ik namens het bestuur het genoegen om jullie het nieuwe jaarboek voor 2025 voor te stellen. We zijn na het tienjarig lustrum ondertussen aan de elfde editie toe. Het blijft snel gaan in het leven, en in de literatuur.

Alweer hebben we met de maand november het schemerlicht van het jaar bereikt. Een uitstekend moment om jullie ‘Jaarwerk MMXXV’ voor te leggen. Voor al wie van boeken en van lezen houdt! Ook dit Jaarboek bevat voor elk wat wils. De taal kent immers veel vormen en verscheidenheid en daarvan brengt elk VWS-jaarboek graag verslag uit. Het zijn ondertussen, dat weten en beseffen we met zijn allen, moeilijke en knellende tijden geworden. Op veel plaatsen staat de wereld in brand. En waar het niet brandt slaat vaker dan ons lief is de moedeloosheid toe. Het belet niet dat we met de VWS blijven geloven dat ook dit prangend tijdsgewricht niet zonder de creatieve inbreng kan van zij die lezen en schrijven. Als verweermiddel. Als soelaas. Als troost.

Dat beseft ook onze gastcolumnist Geert Six die met zijn column ‘De vloek is gans het volk’ het jaarboek opent. Over de taal die de zijne, en ook de onze is, zegt hij: “Ze schrijft zich in in het hier en nu, ze zegt altijd iets over deze tijd. Dat is zelfs een uitgangspunt. Ze reflecteert over de huidige gang van zaken. Dat is meestal geen mooi portret. De wereld is tegenwoordig een lelijke real life show geworden… De realiteit meandert inderdaad altijd mee in wat we schrijven.

‘Toekomst is een lastig woord geworden’ citeert Alain Delmotte, ook al in de teneur van de tijd, de dichteres Siel Verhanneman. In zijn stuk met als titel ‘De dwang om rechtop te staan’ bespreekt hij samen met haar nieuwste dichtbundel ook de boeiende recente poëzie van vijf andere vrouwelijke West-Vlaamse dichters. Het zijn Ludwien Veranneman, Lieve Desmet, Hanna Kirsten, Astrid Haerens en Myriem El-Kaddouri die net als Siel Verhanneman vol woordverve nieuw werk presenteerden. Alleen al om deze indringende bijdrage van Alain Delmotte mag elke lezer die van poëzie houdt dit jaarboek niet missen.

Voor 2025 gaat de VWS-prijs naar niemand minder dan Lara Taveirne. Collega Marieke de Maré met wie ze nog dit voorjaar de verhalenbundel ‘Het glinstert’ publiceerde schrijft het laudatio. In ‘De zachte kracht van Lara Taveirne’ peilt ze onder meer naar het vermogen van onze laureaat om van rauw verlies een verhaal te maken dat anderen optilt. En dat is een reden om te vieren!

In elk jaarboek mogen enkele bijdragen over ons rijke literaire erfgoed niet ontbreken. Kathelyn Vervarcke heeft er een missie van gemaakt om vergeten verhalen uit de rafelranden van de geschiedenis te halen. In ‘Strijd voor vrijheid’ staat ze stil bij leven en werk van de vergeten dichter Kamiel Top die op 21-jarige leeftijd in 1945 omkwam in het concentratiekamp van Flossenburg.

Een tweede erfgoedbijdrage is van de hand van Stefaan Pennynck. Hij neemt in zijn artikel ‘Een drilboor naar de duistere drijfveren van het menselijk handelen’ nog ‘s de bekende roman van Gaston Duribreux ‘Tussen duivel en diepzee’ onder de loep. De roman uit 1953 voldoet volledig aan het kenmerk van goeie literatuur: write local, think global.

Renaat Ramon zorgt op zijn beurt voor een intrigerende bijdrage met als titel  ‘Op de toppen van de kunst. Met als noemer ’20 jaar lente’ zoomt hij in op de verdienstelijke tijdschriften ART04 en Toverberg.

Ook dit jaarboek kan niet zonder de rubriek Piëdestal. Daarin peilen Koen D’Haene en ikzelf naar het mooiste van West-Vlaamse schrijvers dat andere schrijvers en lezers lazen en schreven. De welluidende stemmen in deze rubriek vormen dit jaar een ware keurtroep die bestaat uit: Dominique Albert Lietaer, Femke Vindevogel, Frederik De Laere, Jonas Bruyneel, Martine Vandermaes, Philippe Cailliau, Jan Stoel en Pierrette Coffrée.

Tot slot vonden we het passend om in dit elfde jaarboek terug te blikken op de voorbije tien jaar en besluiten dit jaarboek met de inhoudstafel van de tien eerste jaarboeken.
Ik wens jullie samen met het voltallige bestuur alvast veel leesgenot met ‘Jaarwerk MMXXV’. En volgend jaar zijn we er bij leven en welzijn opnieuw!

Paul Rigolle,
Co-eindredacteur.

Brugge, Vrijdag 21 November 2025.

Meer info over het Jaarboek 2025 en het Lidmaatschap van de VWS: